علامه مجلسى فرزند مولى محمد تقى معروف به مجلسی اول است. او در علوم مختلف اسلامى مانند تفسیر، حدیث، کلام، فقه، اصول، تاریخ، رجال و درایه مسلط، در بسیاری از آنها صاحب نظر بوده است.
علامه پس از فوت مرحوم ملا محمد باقر سبزواری در سال 1090 هجری به منصب شیخ الاسلامی دست یافت. و در این مسند خدمات بسیاری را در مقوله‌های گوناگون سیاسی و اجتماعی به ایران و تشیع نمود.

نام علامه مجلسی، محمد مشهور به باقر (محمدباقر) است. نام پدر علامه مجلسی، مولی محمدتقی و معروف به مجلسی اول است. مادر علامه مجلسی دختر سید صدرالدین محمد حسینی عاشوری قمی است. باید گفت تولد علامه مجلسی در روزهای آخر سال 1037 و احتمالاً در روز آخر ماه ذی الحجه یا روز اول محرم 1038 بود.

علامه مجلسی در خانواده علمی و روحانی متولد گردید پدر و اجدادش تا آن جا که می شناسیم از دانشمندان زمان و همگان عابد و زاهد و پرهیزگار بودند و آن هایی را که از اجداد مشار الیه به اسم و رسم نمی شناسیم بنابر نقل آقا احمد کرمانشاهی در مرآت الاحوال، عالم و عابد بودند.

تحصیلات علامه مجلسی از همان کودکی، یعنی خیلی زودتر از همسالانش ـ شاید در سنین سه و چهار سالگی ـ در نزد پدر شروع گردید که خود در شرح فقیه در باب نماز میت فرموده است: الحمدلله رب العالمین که بنده در چهار سالگی همه این ها را می دانستم، یعنی خدا و نماز و بهشت و دوزخ و نماز شب می کردم و در مسجد صفا و نماز صبح را به جماعت می کردم و اطفال را نصیحت می کردم و به آیت و حدیث به تعلیم پدرم رحمهم الله.