مهدی آیتی در کارنامه فعالیت خود نمایندگی مجلس ششم، عضویت در حزب اعتمادملی و رئیس ستاد انتخاباتی روحانی در استان خراسان جنوبی را دارد.
وی از جمله متحصنین مجلس ششم است که در 1387 عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی شد اما در همان ایام در اعتراض به اعلام نامزدی دبیرکل وقت این حزب در انتخابات ریاست جمهوری در سال 88، از عضویت در حزب متبوعش استعفا کرد.
برای بررسی عملکرد سه ساله دولت روحانی و انتخابات ریاست جمهوری 96 با این فعال سیاسی اصلاح‌طلب گفت‌و‌گو کردیم که در ادامه از منظرتان می‌‌گذرد:
**روحانی سمت خود را مرهون اصلاحات است
باتشکر از وقتی که در اختیار ما قرار داد اید. برای سئوال اول بفرمائید به نظر شما دلایل پیروزی آقای روحانی در انتخابات ریاست جمهوری سال 92 در چه بود؟
آیتی: آقای روحانی باید بداند که پیروزی و پیدایش دولت او بدون هیچ شبهه‌ای مرهون حمایت‌های جبهه اصلاحات بوده است. ما معتقدیم که اگر جبهه اصلاحات در انتخابات سال 92 پا به عرصه میدان نمی‌گذاشت، روحانی حتماً پیروز عرصه انتخابات 24خرداد، نمی‌شد. نظر سنجی‌های پیش از انتخابات و روزهای ثبت نام نشان دهنده آن است که روحانی پیش از انتخابات 5 الی 10 درصد رای بیشتر نداشته است.
** روحانی برای مردم چهره امنیتی دارد
خصوصیات رفتاری روحانی و کنشهای سیاسی پس از سالهای پیروزی انقلاب اسلامی او را چگونه می‌بینید؟ ایشان بیشتر با چه ویژگی‌ها و خصوصیاتی میان مردم و نخبگان شناخته می‌شوند؟
آیتی: آقای رئیس‌جمهور در طول 35 سالی که از انقلاب اسلامی گذشته است برای مردم دارای چهرهای اجتماعی و کاریزماتیک فرهنگی نبوده‌اند. بیشتر مردم از ایشان چهرهای دیپلماتیک و امنیتی را به خاطر دارند. مناصب مدیریتی ایشان نیز تائید کننده این سخنان است. در مقطعی ایشان در مجلس شورای اسلامی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بوده‌اند و یا بعد از آن در مرکز استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای عالی امنیت ملی مشغول به کار بودند. پس سوابق آقای روحانی نشان دهنده این است که ایشان چهرهای دیپلماتیک امنیتی و اطلاعاتی برخوردار بوده و در نتیجه این چهره خیلی پایگاه اجتماعی ندارد.
با این اوصافی که فرمودید چه عواملی سبب پیروزی حسن روحانی در انتخابات 92 شد؟
آیتی: پنج عامل مهم در انتخابات 24 خرداد سال 92 موجب پیروزی آقای روحانی شد. این درحالی بود که او خود حتمال پیروزی را اندک می‌دانست و پیروزی او برخلاف باور اصلاحطلبان و اصولگرایان بود.
چرا معتقدید پیروزی روحانی در انتخابات 92 برخلاف باورها بود؟
آیتی: برای همه به ویژه تحلیلگران، شگفتی پیروزی روحانی همانند شگفتی پیروزی محمود احمدی نژاد در انتخابات سال 84 بود. ما معتقدیم همان طور که پیش‌بینی نمی‌کردیم احمدی‌نژاد در انتخابات پیروز شود و وزن سیاسی و رزومه او را در حد ریاست جمهوری نمی‌دانستیم اما دیدیم که او رئیس‌جمهور سال 84 و 88 شد.
درباره روحانی نیز نظرات، همین گونه بود. نظرسنجی‌ها اول ثبت نام وی، نشان دهنده این بود که ایشان 5 الی 10 درصد رای داشته باشد ولی ایشان در ادامه با 51 درصد آرا رئیس‌جمهور شد.
درباره 5 عامل پیروزی دکتر روحانی بیشتر توضیح دهید؟
آیتی: پنج عاملی که موجب پیروزی آقای روحانی شد، عبارتند از حمایت‌های همه جانبه جبهه اصلاحات، شخص آقای هاشمی رفسنجانی و رئیس دولت اصلاحات و نیز نارضایتی مردم از عملکرد دولت احمدی‌نژاد و در نهایت مهمترین عامل؛ کناره‌گیری عارف از ادامه فعالیت انتخاباتی و بزرگواری و گذشت ایشان که منجر به پیروزی روحانی شد.
** روحانی باید از اصلاحطلبان تشکر می‌کرد اما...
شما معتقد هستید که آقای روحانی با حمایت اصلاحطلبان پیروز عرصه انتخابات سال 92 شد اما وی از همان روزهای ابتدایی پیروزی‌اش با وجود اینکه نوع تفکرش برای صاحب‌نظران سیاسی آشکار بود، اعلام کرد فراجناحی است؛ بنابراین چرا معتقدید سبد رای او متعلق به جریان اصلاحات است؟
آیتی: بله روحانی روزی که پیروز می‌شود می‌گوید من بوده‌ام که پیروز شده‌ام و وام‌دار هیچ حزب و جناحی نیستم. حتی برادر ایشان حسین فریدون اعلام می‌کند ستادهای ما اصلا تاثیری در برنده‌شدن ما نداشته است و خود ما با اعتبار سیاسی که داشته‌ایم پیروز انتخابات 24 خرداد شدیم.
یا اینکه روحانی اعلام می‌کند بنده فراجناحی بوده و اصلاح‌طلب نیستم و چنین نیست که اصلاحطلبان می‌گویند ما رای داده‌ایم و تو پیروز شده‌ای. آمار و ارقام می‌گوید اصلاحطلبان یکپارچه به روحانی رای داده‌اند و اصولگراها حدودا 5 درصد به آقای روحانی رای داده‌اند.
** ماجرای دستورات ویژه هاشمی به روحانی
یعنی شما معتقد روحانی خود را اصلاح طلب نمی‌داند؟
آیتی:مطمئنا تفکر ایشان تفکری اصلاح‌طلبانه نیست. برای اینکه در گذشته، سوابق روحانی داری سوابقی اطلاعاتی و امنیتی بوده و ایشان در جامعه روحانیت عضو بوده و هرگز عضو مجمع روحانیون نبوده‌اند. ایشان همیشه دستیار آقای هاشمی بوداند و یا در مجلس نائب رئیس ایشان بوده‌اند و دستیار آقای هاشمی رفسنجانی در مجمع تسخیص مصلحت نظام بودند. غیر از این در شورای عالی امنیت ملی دستورات را از هاشمی می‌گرفت.
**به دلیل نوع تفکر، نخبه‌ای کنار رئیس‌جمهور نیست
آیا این دولت قرابت فکری با روسای جمهور قبلی دارد؟
آیتی: دولت آقای روحانی به دلیل تفکر سیاسی و امنیتی که دارد، خودش را بالاتر از همه می‌داند. حتی ایشان خود را بالاتر از جبهه اصلاحات و رئیس دولت آن و در برخی مواقع حتی خود را بالاتر از شخص آقای هاشمی رفسنجانی می‌داند.
به دلیل تفکری که روحانی دارد، نخبگان از اطراف ایشان دور شده‌اند. سیاستمداران درجه یک از دور ایشان پراکنده شده‌اند و تمام مدیران کشور که می‌توانستند دولت آقای روحانی را به دولتی کارامد تبدیل کنند در کنار ایشان نیستند.
** حذف اصلاحطلبان از پستهای مدیریتی در دولت یازدهم
به خوبی به پایگاه رای آقای روحانی اشاره کردید کمی هم درباره وضعیت کابینه و کارآمدی آن برای ما سخن بگویید؟
آیتی: آقای روحانی آمد و رئیس‌جمهور هم شد اما قبول ندارد که آن 5 عامل موجب پیروزی‌اش شد. البته ایشان در ادامه همان سیاست قصد ندارد از نخبگان سیاسی کشور در پستهای مدیریتی و در کابینه استفاده کند. عملکرد و انتصابات ایشان نشان داد که وی از اعضای کارگزاران و اصولگرایان استفاده می‌کند و در موارد بسیار کمی از اصلاحطلبان استفاده کرده است.
** اعتدال و توسعه یک نوع واژه‌سازی کاذب برای بهره‌برداری انتخاباتی دولت است
نقش حزب اعتدال و توسعه در دولت آقای روحانی را چقدر می‌دانید؟
آیتی: اول باید دید کهآیا اصلا حزبی به نام اعتدال و توسعه وجود دارد یا نه؟ به نظر من حزب اعتدال و توسعه فقط نامی بوده بر روی کاغذ و عملا در کشور وجود ندارد و عنوان و تیتری است که دولت برای اهداف خود از آن استفاده می‌کند. در انتخابات هم این کار را کرده است. در مقابل اصلاحات می‌آید جبهه اعتدال را مطرح می‌کند و یک اهمیت کاذب را به وجود می‌آورد. شما می‌توانید یک نظر سنجی داشته باشید که آیا اصلا در سطح استان‌ها و شهرستان‌ها حزب اعتدال و توسعه به وجود آمده است یا خیر یا چند عضو دارد و چند اجلاس تاکنون برگزار کرده است.
** دولت فقط بر مدار برجام/ کم‌کاری مشهود در بخشهای سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی
در مجوع ارزیابی شما از کارنامه 3 ساله دولت آقای روحانی چیست و آیا عملکرد دولت تدبیر و امید رضایت بخش بوده است یا خیر؟
آیتی: در دولت یازدهم نوعی غرور وجود دارد که فکر می‌کند این دولت خودش رای داشته و عوامل دیگری باعث نشده‌اند که دکتر روحانی رای بیاورد. اینها همه باعث شده و دست به دست هم داده تا دولت ضعیف و ناکارآمدی برای آقای روحانی به وجود آید. این دولت ضعیف و ناکارامد در چهار بخش سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی کارنامه ناموفقی داشته است.
** برجام هیچ اثر مثبتی برای ما نداشته است/برجام با سرنوشت مردم بازی کرد
از برجام گفتید و اینکه دولت یازدهم و شخص آقای روحانی با برجام مرتباً مانور تبلیغاتی میدهند اما در بخشهای اساسی کشور همچون اقتصاد اتفاقی صورت نگرفته است، به نظر شما آیا با برجام که دولت آن را مهمترین دستاور خود می‌داند، اتفاقی در زندگی مردم روی داده است؟
آیتی: برجام فعلاً هیچ اثر مثبتی برای کشور نداشته است و اتفاق ملموسی نیز برای مردم ما اتفاق نیفتاده است. مقام معظم رهبری هم چند بار تاکید کردند که برجام تجربه‌ای بود به ما که نشان بدهد آمریکا و غرب قابل اطمینان نیستند. ما یکبار دیگر اجازه دادیم که مذاکرات انجام شود تا همه بدانند که آمریکا همان دشمن سابق است.
در نتیجه میبینم که دولت آقای روحانی تنها برگ برنده‌ای را که در دست دارد و روی آن تبلیغ می‌کند «برجام» است. آنهم یک برگه کاغذ است و این برگ هم تاکنون نتوانسته است مشکلات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی مردم را حل کند.
**برجام سند افتخار و عزت نیست
پس چرا برخی همچنان به برجام خوشبین هستند؟
آیتی: تا این لحظه می‌توانیم بگویم که برجام نتیجه‌ای برای معیشت مردم نداشته است. ولی ممکن است انشاالله در آینده دور داشته باشد و امیدوار و خوشبین هستیم و کمک نیز می‌کنیم تا زحماتی که هئیت ایرانی برای به سرانجام رسیدن برجام کشیده است و رهبری نیز از آن تقدیر کرده‌اند به سرانجام برسد. اما نتیجه تاکنون چیزی نبوده است که هیئت ایرانی و شخص جناب روحانی قول آن را داده بودند. اگر این برجام موفقیت‌آمیز بود می‌توانست برگ برنده دولت آقای روحانی باشد که متاسفانه چنین نشد.
زمانی می‌توان برجام را برگ ذرین دانست که این سند به صورت دوجانبه رعایت شده باشد و تحریم‌ها برداشته شود و روابط اقتصادی و اجتماعی ما بازگشایی شود و تمام حق و حقوق‌های که توسط آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها بلوکه شده است به جیب ملت ایران بازگردانده شود. آن وقت است که دولت می‌تواند بگوید که من قهرمان ملی هستم. ولی متاسفانه چنین نشده و ما نمی‌توانیم برجام را سند افتخار و عزت بدانیم.
کارنامه آقای روحانی در بخشهای فرهنگی و اجتماعی را چگونه می‌بینید؟
آیتی: کارنامه آقای روحانی در بخشهای اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی نیز قابل بحث است. ما غیر از شعار دادن و آمار و ارقام کاذب و دروغین تحریف شده چیزی ندیده‌ایم. یعنی زمانی که ما می‌خوایم آمار بدهیم باید با کارشناس آن مجموعه ارتباط داشته باشیم. مثلا اگر امروز می‌گویم آمار طلاق این اندازه است آمار ما را باید کارشناسان رسمی بخش آسیب‌های اجتماعی تایید کنند.
اگر ما می‌گویم تورم را کم کرده‌ایم و یا می‌گویم اشتغال را زیاد کرده‌ایم یا اگر می‌گیم به حقوق زنان و جوانان رسیدگی شده است باید با آمار صحیح علمی مورد تایید کارشناسان خبره آن بخش باشد.
** روحانی دور دومی شود شکست می‌خورد
به نظر شما آیا آقای روحانی موفق شده‌اند در مدت سه سال گذشته شاخص‌های توسعه را بهبود دهند؟
آیتی: دولت روحانی موفق نشده است شاخص‌های توسعه را افزایش دهد و شاخص‌های توسعه نیافتگی را کاهش دهد. اینها اعداد قابل دفاعی برای ارئه ندارد و اگر داشتند بر روی صحنه قرار می دادند تا صاحب نظران آمده و نظر دهند. دو موضوع باعث شد که کارنامه آقای روحانی کارنامه ناموفقی شده و ناراضایتی‌های عمومی را افزایش داد.
پیش بینی ما این است که آقای روحانی در سال 96 حتی اگر دوباره رئیس جمهور ایران شود حتما با آمار کمتری رئیس‌جمهور ایران خواهند شد. این ریزش آرای نشان خواهد داد که فضای عمومی جامعه از عملکرد عمومی آقای روحانی راضی نیست. برای اینکه او به خوبی می‌داند در جامعه ما از موضوع ترافیک بحث آلودگی هوا و مشکل ریزگردها و تالاب‌ها و حقوق اجتماعی مردم احزاب و روزنامه‌ها و ...همه اینها تعطیل است. قشر هنرمندان ناراضی هستند و تاکنون هیچ جلسه رسمی راجع به احزاب گرفته نشده است.
**گزینههای مطرح اصلاحطلبان برای 96
بر اساس آنچه فرمودید آقای روحانی خود را اصلاح‌طلب نمی‌داند و شاید اساساً قائل به سبد رای این جریان برای خود هم نیست؛ سئوال اینجاست که آیا جریان اصلاحات بنا ندارد شخص دیگری را کاندیدای خود در 96 کند که از هویت این جریان دفاع و آن را نمایندگی کند؟
آیتی: به نظر من جبهه اصلاحات هیج راه چاره‌ای ندارد و در انتخابات به روحانی رای خواهد داد چون گزینه دیگری وجود ندارد. در حال حاضر هیچ فرد پر وزن سیاسی و پر اعتبار دیگری موجود نبوده و ما هم جایگزینی نداریم. مثلا آقای عارف امتحان خود را در مجلس پس داد و از خود یک عنصر ضعیف سیاسی که در مدیریت یک فراکسیون هم ناتوان است، نشان داد.
البته من دو نفر را برای جایگزینی روحانی مناسب می‌دانم. این دو نفر آقایان قاضی‌زاده هاشمی وزیر بهداشت و علی مطهری هستند که می‌توانند کاندیدا اصلاحطلبان در انتخابات سال آینده باشند. البته من آقای ظریف را هم فردی مناسبی برای کاندیداتوری سال آینده می‌دانم.
** انتخاب روحانی بین بد و بدتر است
باتوجه به اینکه فرمودید روحانی سهمی بسیار محدود برای اصلاحطلبان در دولت خود قرار داد و خیلی از این جریان استفاده نکرد، آیا امید دارید در صورت حمایت اصلاحطلبان از وی در انتخابات 96 وی برخلاف گذشته سهم این جریان را به درستی بدهد؟
آیتی: به نظرم روحانی از جبهه اصلاحات بهر‌برداری می‌کند اما هیچ امتیاز و حمایتی از جبهه اصلاحات نخواهد کرد. ایشان در سال 92 از نام اصلاحات استفاده کرد و اصلاحات را پشت در گذاشت و نیز در انتخابات ریاست مجلس دهم نیز از ظرفیت جریان اصلاحات استفاده نکرد و آقای عارف را تنها گذاشت و از علی لاریجانی حمایت کرد.
اینکه جبهه اصلاحات مجبور است به روحانی رای بدهد انتخاب بین بد و بدتر است. یعنی جبهه اصلاحات برای اینکه احمدی نژاد و قالیباف نیایند حتما از روحانی حمایت خواهد کرد و چاره‌ای ندارد. ولی اینکه آقای روحانی به خاطر این خوش خدمتی‌ها امتیازاتی را خواهد داد هرگز این اتفاق نخواهد افتاد و چنین چیزی نیست.
** عارف به هشدارم درباره حمایت روحانی از لاریجانی توجه نکرد/فراکسیون امید به فراکسیون ناامید تبدیل شده است
از انتخابات مجلس دهم و حمایت نکردن روحانی از جریان اصلاحات در این انتخابات گفتید، تحلیل شما از این انتخابات چه بود؟
آیتی: موضوع انتخابات 94 ریشه در فعالیت‌های سه سال گذشته و پیش از آن را دارد. یعنی از قبل از انتخابات 92 موضوع فعالیت‌های جبهه امید و باران که هر دو از جبهه اصلاحات هستند، شروع شده بود. در طول سه سال دولت روحانی دولت در سایه وجود داشته است. بنیاد باران که وجود داشت و بعد از آن بنیاد امید به وجود آمد. در بنیاد امید میزهای استانی تعریف شده است و نمایندگان ادوار مجلس در شهرستان‌ها هم شرکت می‌کردند.
بنده در جلسه میز خراسان به عارف هشدار دادم که تمایلات روحانی برای مجلس به سوی لاریجانی است که عارف به این حرف اهمیت نداد. ما به عارف گفتیم که شما رئیس مجلس نمی‌شوید. آقای عارف از حرف ما خوشش نیامد و میزهای استانی را تعطیل کرد و مشاوره‌های غلط از افراد دیگر گرفت و نتیجه این شد که فراکسیون امید در مجلس در اقلیت قرار گرفت اما در مقابل فراکسیون اصولگرایان 200 نماینده را به خود جذب کرد.
و آینده فراکسیون امید یا به قول شما ناامید؟
آیتی: پیش بینی من این است که در مجلس دهم فراکسیون امید از این هم ضعیف خواهد شد و عارف هم دیگر رنگ و بویی در عرصه سیاست نخواهد دید.آقای عارف زمانی که کاندیدا شد برای انتخابات ریاست جمهوری سال 92 ما با ایشان ملاقاتی داشتیم. ایشان برای بنده حکمی را صادر کرد برای ریاست ستادش در استان خراسان که من نپذیرفتم و من ریاست ستاد آقای روحانی را پذیرفتم و ایشان ناراحت شدند.
**عارف چهرهای اخلاقی است تا سیاسی
یعنی شما آقای عارف را چهرهای سیاسی نمی‌دانید؟
آیتی: در هر چهار سمتی که عارف خدمت کرده با این که فردی خوش اخلاق، محجوب و متدین هستند ولی من ایشان را چهره سیاسی ندانسته و دارای وزن سیاسی نیز نمی‌دانم. ایشان یک چهرهای عملی، اخلاقی و دانشگاهی هستند. ایشان آن زمان ناراحت شدند و گفتند که من یک چهره سیاسی تمام عیار هستم.
